تبیین امنیت گردشگران با تأکید بر مؤلفه های مدیریت بحران گردشگری (مطالعه موردی: فضاهای گردشگری شهر یزد ) بدون شک، صنعت گردشگری یکی از حساس ترین و آسیب پذیرترین صنایع به بحران ها محسوب می شود. حوادث عمده ای همچون بحران های طبیعی، اپیدمی ها، حملات تروریستی، مدیریت نادرست و ... فشارهایی را به این صنعت تحمیل می کنند. البته این بحران ها بسته به نواحی جغرافیایی مختلف و در مرزهای سیاسی و فرهنگی با هم متفاوتند. بحران گردشگری در حقیقت بصورت هرگونه رخدادی که عملکرد طبیعی مقصد را تهدید کرده و انجام کسب و کار مرتبط با گردشگری را مختل نماید یا تهدیدی برای ایمنی گردشگران باشد، تعریف می شود. فضاهاي گردشگري شهري به عنوان زير مجموعه اي از شهر، جمعیت وابسته ای را به دنبال خود دارند که در در برابر بحران هاي انساني و طبيعي بسيار آسيب پذير هستند. توجه به توزيع ميزان آسيب پذيري و خطرات انساني و طبيعي در فضاهاي گردشگري شهري، يکي از راهکارهاي بسيار مهمي است که مي تواند به تأمين امنيت بهينۀ گردشگران کمک نمايد. بر این مبنا این مقاله بر آن است تا ضمن تبیین مفهوم مدیریت بحران گردشگری، به این پرسش اساسی پاسخ دهد که مؤلفه های اساسی مدیریت بحران گردشگری، یعنی امنیت، رضایتمندی و ساماندهی فضایی در فضاهای گردشگری شهر یزد در چه وضعیتی قرار دارند؟ بدین منظور با بهره گیری از گویه های تبیین کنندة مدیریت بحران گردشگری و با استفاده از توزیع پرسشنامه در میان 376 نفر از گردشگران در سطح فضاهای گردشگری شهر یزد این نتیجه حاصل شده که تمامی مؤلفه های اساسی مدیریت بحران گردشگری در میان فضاهای مختلف و همچنین ابعادی مانند امنیت کالبدی، سیاسی اجتماعی، اقتصادی و احساس امنیت نسبت به سطح متوسط گویه ها در سطح بالاتری بوده اند. جهت تحلیل این نتایج و ارائه راهکار، با بهره گیری از رویکرد بحران پذیری و با استفاده از مدل SOAR نقاط قوت، فرصت ، نتایج و آرمان ها مشخص گردیده است که برا ساس این مدل با وجود نقاط مثبت و فرصت های بیشتر نسبت به ضعف ها، می توانیم قوت ها را تا آنجا رشد دهیم که بتوانیم از طریق آن ضعف ها و تهدید ها را پوشش دهیم.
بررسی رابطه مدیریت بحران و سازماندهی فضایی و امنیت در گردشگری (مطالعه موردی: شهر یزد) جهانی شدن کسب و کار و بینالمللی شدن ارتباطات، منجر به ایجاد بحران های رو به رشدی در عصر حاضر شده است و گردشگری، صنعتی است که نسبت به بحران هایی مانند بحران های طبیعی، اپیدمی ها، حملات تروریستی و ... بسیار آسیب پذیر است. ماهیت بحران گردشگری می تواند به صورت هرگونه رخدادی که عملکرد طبیعی مقصد گردشگری را تهدید کرده و انجام امور مرتبط با گردشگری را مختل نماید یا تهدیدی برای امنیت گردشگران باشد، تعریف گردد. فضاهای گردشگری شهری نیز به عنوان زیرمجموعه ای از فضاهای شهری و مرتبط با گردشگران در برابر بحران های انسانی و طبیعی بسیار آسیب پذیر هستند که توجه به میزان آسیب پذیری این فضاها در برابر خطرات انسانی و طبیعی، یکی از راهکارهای بسیار مهمی است که میتواند در مدیریت بحران گردشگری مؤثر باشد. بر این مبنا این مقاله بر آن است تا ضمن شناخت و تبیین انواع بحران های مرتبط با صنعت گردشگری، مؤلفه های اساسی مدیریت بحران گردشگری، یعنی امنیت، رضایتمندی و ساماندهی فضایی در فضاهای گردشگری شهر یزد و رابطهی آنها را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور با بهره گیری از گویه های تبیین کنندهی مدیریت بحران گردشگری و با استفاده از توزیع پرسشنامه در میان 382 نفر از گردشگران در سطح فضاهای گردشگری شهر یزد این نتیجه حاصل شده که تمامی این گویه ها در میان فضاهای مختلف نسبت به سطح متوسط گویه ها در سطح بالاتری بوده اند. همچنین با استفاده از آزمون خی دو استقلال رابطهی بین ابعاد مدیریت بحران با ساماندهی فضایی و ارتقای امنیت تأیید می شود و بر اساس آزمون تحلیل مسیر نقش هر یک از عوامل در مدیریت بحران مشخص می گردد. جهت تحلیل نتایج و ارائهی راهکار، با بهره گیری از مدل سوات و با توجه به نظر کارشناسان و تکنیک دلفی، راهبردها و راهکارهای اجرایی با تاکید بر راهبردهای تهاجمی مشخص گردیده است. در این راستا انجام تبلیغات مناسب در سطح جهانی، تهیهی طرح های جامع بحران گردشگری، فرهنگ سازی در جامعهی بومی شهر یزد، ساماندهی فضاهای شاخص گردشگری و ... با بهره گیری از پتانسیل های بافت قدیم شهر یزد، می تواند راهکار مناسبی جهت برطرف نمودن بسیاری از نقصان های کنونی در پاسخگویی به نیازهای گردشگران باشد.
برنامه ريزي راهبردي گردشگري پايدار در مناطق خشك (نمونه موردي:شهريزد) در برنامه ريزي گردشگري رويكردهاي پايداري به خاطر افزايش نگراني هاي بين المللي براي مسائل اكولوژيكي رشد يافته است كه به نظر مي رسد برنامه ريزي براي رويكردهاي پايداري، الگوي كاملي براي نگهداري جاذبه ها چه طبيعي و چه فرهنگي باشد. با توجه به اهميت صنعت گردشگري در عصر حاضر و درآمدزايي آن براي كشور، انجام مطالعات راهبردي و شناسايي زمينه ها و چالش هاي توسعه اين صنعت و بخصوص توسعه پايدار آن در پهنه هاي پرجاذبه اي مانند مناطق خشك و كويري امري ضروري مي نمايد. بر اين اساس در اين مقاله با توجه به وجود جاذبه هاي طبيعي و فرهنگي و تاريخي زياد شهر يزد، ابتدا به تبيين عوامل دروني و بيروني تاثيرگذار بر اين صنعت با توجه به ابعاد پايداري پرداخته شده و سپس با استفاده از تكنيك هاي AHP و بهره گيري از نرم افزار Expert Choice درجه اهميت نقاط قوت و ضعف و همچنين فرصت ها و تهديدهاي آن محاسبه، رتبه بندي و ارزيابي شده و درنهايت با توجه به امتيازهاي كسب شده، با استفاده ازنمودارSWOT ،نوع راهبرد تعيين شده است. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه الگوي تهاجمي، الگوي اثربخش نظام گردشگري پايدار شهر يزد بوده كه با استفاده از آن مي توان به انتخاب راهبردهايي پرداخت كه با استفاده از قوت هاي موجود منطقه و با بهره گيري از فرصت هاي شناخته شده در اين نظام مي تواند اهداف پايداري گردشگري در اين خطه را تضمين كند.